کتاب ذهن و آگاهی از خود در نظر کانت

معرفی کتاب ذهن و آگاهی از خود در نظر کانت

کانت یکی از فیلسوفان بزرگ آلمانی است که دیدگاهش درباره‌‌ی ذهن و آگاهی تأثیر زیادی بر فیلسوفان معاصر گذاشته و اساس علم شناختی را تشکیل می‌دهد. در کتاب ذهن و آگاهی از خود در نظر کانت، اندرو بروک اندیشه‌های کانت را تحلیل و بررسی می‌کند. این اثر که در اصل ترجمه‌ی مدخلی از دانشنامه‌ی استنفورد است، در گروه کتاب‌های فلسفه طبقه‌بندی می‎‌شود.

درباره‌ی کتاب ذهن و آگاهی از خود در نظر کانت

برخی صاحب‌نظران بر این باورند که دیدگاه‌های کانت درباره‌ی ذهن تابع ایدئالیسم استعلایی اوست؛ بااین‌حال برخی این باور را درست نمی‌دانند و معتقدند که بیشترین اظهارات او درباره‌ی ذهن و آگاهی را می‌توان از ایدئالیسم او جدا کرد. اندرو بروک (Andrew Brook) در کتاب ذهن و آگاهی از خود در نظر کانت (Kant’s View of the Mind and Consciousness of Self) این مسئله را بررسی کرده و مدل کانت را از ذهن تشریح می‌کند. کتاب‌های نقد عقل محض و انسان‌شناسی از دیدگاه پراگماتیک آثاری از کانت هستند که در آن‌ها آرای او درباره‌ی ذهن منعکس شده است و اندرو بروک بر پایه‌ی این آثار به تحلیل و بررسی نظرات کانت می‌پردازد.

اندرو بروک فصل آخر از کتاب ذهن و آگاهی از خود در نظر کانت را به تأثیر کانت بر پژوهش‌های معاصر اختصاص است. وی در این بخش استدلال می‌کند که مدل غالب ذهن در علم شناختی معاصر مدلی کانتی است. بااین‌حال، اظهار می‌کند که هنوز برخی از ادعاهای کانت در خصوص وحدت آگاهی نادیده گرفته می‌شود.

کتاب ذهن و آگاهی از خود در نظر کانت را انتشارات ققنوس با ترجمه‌ی داود میرزایی منتشر کرده است.

درباره‌ی مجموعه‌ی دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد

مجموعه‌ی دانشنامه‌ی فلسفه‌ی استنفورد ترجمه‌ی مدخل‌های دانشنامه‌ای است که دانشگاه استنفورد با هدایت ادوارد ان. زالتا تألیف می‌کند. این دایرة‌المعارف فلسفه با سرپرستی مسعود علیا در گروه انتشارات ققنوس به زبان فارسی منتشر می‌شود. کتاب ذهن و آگاهی از خود ترجمه‌ی یکی از مدخل‌های این دانشنامه است.

کتاب ذهن و آگاهی از خود در نظر کانت برای چه کسانی مناسب است؟

کسانی که به شناخت کانت و اندیشه‌های او علاقه‌مند هستند، می‌توانند از این کتاب بهره‌مند شوند.

در بخشی از کتاب ذهن و آگاهی از خود در نظر کانت می‌خوانیم

مهم‌ترین آثاری که آرای کانت درباره ذهن را می‌توان در آن‌ها یافت عبارت‌اند از اثر ماندگار او به نام نقد عقل محض [معروف به نقد اول] و اثر مختصرِ متأخر او تحت عنوان انسان‌شناسی از دیدگاه پراگماتیک، که نخستین بار در سال 1798، یعنی تنها شش سال پیش از مرگ کانت، منتشر شد. از آن‌جا که انسان‌شناسی برگرفته از یادداشت‌های درس‌های عمومی کانت بود، این اثر در مقایسه با نقد اول غالباً ژرفای کمتری دارد. دیدگاه کانت درباره ذهن از طرح فلسفی کلی او در نقد اول به صورتی که در ذیل می‌آید منتج شد. از جمله اهداف کانت در این کتاب آن بود که اعتقاد ما را به این‌که فیزیک، همانند ریاضیات، مجموعه‌ای از حقایق ضروری و کلی است توجیه کند. دین، شامل باور به بقای نفس، و اراده آزاد را از تأثیرات مخرب همین علم حفظ کند.

کانت وجود «خدا، اختیار و بقای نفس» (1781/7, Bxxx) را بی‌هیچ قید و شرطی می‌پذیرفت، ولی بیمِ آن داشت که، اگر علم به‌نوعی به وجود این‌ها مربوط باشد، همین امر دلایلی برای تردید در وجودشان فراهم آورد. چنان‌که او، با طیب خاطر، می‌پنداشت، علم نمی‌تواند به این مسائل بپردازد. «لازم دیده‌ام که دانش... را کنار بزنم تا برای ایمان جا باز کنم» (Bxxx، تأکید از کانت است).

کانت بر پایه تدوین شالوده‌های پیگیری هدف اول، که از نظر او چیزی کم از این هدف نداشت که نشان دهد چرا فیزیک نوعی علم است، به سمت دیدگاه‌هایش درباره چگونگی عملکرد ذهن هدایت شد. او با این پرسش به بنیاد علم فیزیک نزدیک شد: شرایط ضروری تجربه چیستند (A96)؟ به بیان ساده، او معتقد بود برای این‌که تجربه ما، و لذا اذهان ما، آن‌گونه که هستند باشند، نحوه به‌هم‌پیوستگی تجربه ما باید منعکس‌کننده نحوه به‌هم‌پیوستگی ضروری اعیان در جهان باشد آن‌گونه که فیزیک به ما می‌گوید. توجه به این پیوند چیزهای زیادی درباره این‌که اذهان ما چگونه باید باشد به ما خواهد گفت.